faezeh asrislam.com ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ دیدگاه ۱۰۹۳

هما اعلم، یکی از چهره‌های کمتر شناخته‌شده و در عین حال تأثیرگذار خاندان پهلوی بود که زندگی پر ماجرای او در دل تاریخ معاصر ایران جای گرفته است. او دختر امیر اعلم، پزشک مشهور رضاشاه و نوه وثوق‌الدوله از طریق مادرش بود و با غلامرضا پهلوی، برادر محمدرضاشاه ازدواج کرد. این وصلت از یک سو نمایانگر پیوند دو خاندان قدیمی و از سوی دیگر نمادی از پیچیدگی‌های سیاسی و اجتماعی دوران پهلوی بود.

ازدواج هما اعلم با شاهپور غلامرضا؛ ازدواجی به سفارش دربار

در سال ۱۳۲۶ غلامرضا پهلوی، ششمین فرزند رضاشاه، با هما اعلم ازدواج کرد. غلامرضا که به «شاهپور غلامرضا» معروف شده بود، پس از سال‌ها تبعید و دوری از ایران به تدریج به دل دربار برگشته بود و این ازدواج به تشویق محمدرضاشاه و با هدف تثبیت جایگاه سیاسی غلامرضا انجام شد. هما که تنها ۱۷ سال داشت، به دختری از خانواده‌ای اصیل و برجسته بدل شد که می‌توانست به شاهپور غلامرضا اعتبار و جایگاه بیشتری ببخشد.

هما اعلم و شاپور غلامرضا

اما برخلاف انتظار دربار و شاه، این ازدواج با عشق و آرامش همراه نبود. غلامرضا و هما به رغم ۷ سال زندگی مشترک، نتوانستند آن پیوند را پایدار نگه دارند و در نهایت طلاق گرفتند.

مجلس خواستگاری هما اعلم
تصویر ثبت شده در فروردین ۱۳۲۶ که محمدرضا شاه پهلوی در مراسم خواستگاری برای برادرش غلامرضا پهلوی حضور دارد.

زندگی شخصی و جدایی

هما اعلم و غلامرضا پهلوی صاحب دو فرزند شدند: مهرناز، که متأسفانه در سن سه سالگی بر اثر بیماری از دنیا رفت، و بهمن. روایت‌ها نشان می‌دهد که هما بعد از جدایی از غلامرضا، با مهندس احمدعلی ابتهاج، سرمایه‌دار و مدیر کارخانه سیمان ری، ازدواج کرد و دو دختر نیز از این پیوند داشت.

داستان جدایی هما از غلامرضا نیز پر از حواشی بود؛ توران امیرسلیمانی، همسر سوم رضاشاه، روایت کرده است که هما ناگهان و بدون هیچ مشاجره‌ای خانه همسرش را ترک کرده و دیگر بازنگشته بود. شایعاتی مبنی بر ارتباط هما با مهندس ابتهاج در همان دوران وجود داشت که تلاش‌های دربار برای حفظ این ازدواج را بی‌نتیجه گذاشت.

مرگ هما اعلم در جوانی؛ سرطان موروثی

هما اعلم در سال ۱۳۵۰ و در سن ۴۰ سالگی به بیماری سرطان مبتلا شد؛ بیماری‌ای که سابقه آن در خانواده مادری او وجود داشت. این بیماری مهلک، زندگی هما را کوتاه کرد و مرگ زودهنگامش ضربه‌ای بزرگ برای خانواده و نزدیکانش بود.

نقش هما اعلم در تاریخ پهلوی و خاطرات غلامرضا پهلوی
هما، اگرچه هرگز به مرکز توجهات سیاسی تبدیل نشد، اما نقش مهمی در تثبیت موقعیت غلامرضا پهلوی در دربار ایفا کرد. غلامرضا در خاطراتش از روزهای آشنایی و ازدواج با هما سخن گفته است. او از همان ابتدا که ۲۵ سال داشت و هما ۱۷ ساله بود، پدر هما، دکتر امیر اعلم، را می‌شناخت و به همین دلیل این وصلت برایش منطقی و قابل قبول بود.

ازدواج هما پس از غلامرضا و راز ناپدید شدن ابتهاج
پس از طلاق، هما اعلم به سرعت به زندگی جدیدی روی آورد و با احمدعلی ابتهاج ازدواج کرد؛ مردی که در عرصه صنعت و ورزش ایران هم فعال بود. اما این زندگی هم طولی نکشید. احمدعلی ابتهاج در سال ۱۳۵۵ در حادثه‌ای در جاده هراز بین آب اسک تا پلور (محل حادثه به «پیچ ابتهاج» شهرت دارد) به دره سقوط کرد و هرگز جسدش پیدا نشد.

زندگی هما اعلم نمونه‌ای از فراز و فرودهای تاریخی و شخصی در دوران پهلوی است؛ ازدواجی که نه تنها به لحاظ سیاسی اهمیت داشت بلکه داستانی پر از راز، عشق ناکام و مرگی زودرس را روایت می‌کند. او نمادی از زنی بود که در پشت پرده سیاست‌های دربار، زندگی خود را با دشواری‌ها و چالش‌های خاصی گذراند و داستان زندگی‌اش هنوز هم برای علاقمندان تاریخ معاصر ایران جالب و عبرت‌آموز است.

4 2 رای‌ها
امتیازدهی به مطلب

جدیدترین مطالب قطار وبگردی را از دست ندهید!

شاید این مطالب را هم بپسندید

دیدگاه ها

اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
جدیدترین بیشترین رای
Inline Feedbacks
View all comments
0
دوست داریم نظرتونو بدونیم، لطفا دیدگاهی بنویسیدx