آشنایی با ابزارها و وسایل تخصصی ارتودنسی: نقش و کاربرد آن‌ها
dell ghatar.com ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ دیدگاه ۱۰
براکت ارتودنسی
براکت‌ها یکی از اجزای اصلی بریس‌ها هستند که به سطح دندانها متصل می شوند و در دو نوع فلزی و سرامیکی موجودند. این قطعات به کمک چسب یا سیمان مخصوص روی دندانها نصب شده و وظیفه هدایت سیم ارتودنسی را بر عهده دارند. براکت‌ها معمولا دارای شکاف‌هایی هستند که سیم ارتودنسی از میان آن‌ها عبور کرده و نیروی لازم برای حرکت دندانها را اعمال می‌کند.
سیم ارتودنسی
سیم‌های ارتودنسی یکی دیگر از اجزای کلیدی درمان ارتودنسی محسوب می‌شوند که نیروی مورد نیاز برای تغییر موقعیت دندانها را فراهم می‌کنند. این سیم‌ها به شکل قوس دندانی تنظیم شده و از داخل شکاف‌های براکت عبور می‌کنند تا دندانها را به جهت مناسب حرکت دهند.
بند ارتودنسی
بندهای ارتودنسی، حلقه‌هایی فلزی از جنس استیل ضدزنگ هستند که برای نگه داشتن بریس روی دندانها، به‌ویژه دندان‌های عقب، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بندها نسبت به براکت‌ها مقاومت بیشتری دارند و به کمک مواد مخصوص به دندانها چسبانده می‌شوند.
کش ارتودنسی
کش‌های ارتودنسی، حلقه‌های لاستیکی کوچکی هستند که برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی مانند آندربایت و اوربایت به کار می‌روند. این کش‌ها بین براکت‌های فک بالا و پایین یا در قسمت‌های عقبی و جلویی دندانها قرار می‌گیرند تا نیروی لازم را برای حرکت بهتر دندانها فراهم کنند. انتخاب رنگ مناسب برای این کش‌ها می‌تواند به زیبایی ظاهری بریس‌ها کمک کند.
هوک ارتودنسی
هوک‌های ارتودنسی، قلاب‌های کوچکی هستند که روی براکت‌ها نصب می شوند و به‌عنوان محل اتصال کش‌ها یا الاستیک‌های ارتودنسی عمل می‌کنند.
هدگیر
هدگیر یکی از ابزارهای مخصوص ارتودنسی است که برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی نظیر جلو بودن فک بالا یا پایین (اوربایت و آندربایت) استفاده می‌شود. این وسیله با اعمال فشار کنترل‌شده، رشد بیش از حد یکی از فکها را مهار کرده و به اصلاح موقعیت فکها کمک می‌کند.
دستگاه هربست (Herbst Appliance)
دستگاه هربست، وسیله‌ای ارتودنسی است که به منظور کاهش شدت اوربایت طراحی شده است. این دستگاه با اعمال فشار روی دندان‌های آسیاب فک بالا و هدایت فک پایین به سمت جلو، به اصلاح موقعیت فکها کمک می‌کند. بیشتر برای نوجوانان در سن رشد مورد استفاده قرار گرفته و معمولا بین ۱۲ تا ۱۵ ماه در دهان بیمار باقی می‌ماند.
جداکننده بین دندانی (فضا نگهدارنده)
فضا نگهدارنده یا جداکننده‌ها، حلقه‌هایی فلزی یا کشی هستند که برای حفظ فاصله بین دندانها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزار به ایجاد فضای کافی برای قرار دادن بندهای ارتودنسی کمک می‌کند. در روزهای اولیه استفاده از این وسیله، ممکن است بیمار کمی احساس درد یا ناراحتی داشته باشد که با مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط ارتودنتیست قابل کنترل است. همچنین در زمان استفاده از جداکننده‌ها، باید از خوردن غذاهای چسبناک و استفاده از خلال دندان در آن ناحیه خودداری کرد.
پلاک ارتودنسی یا ریتینر
پلاک ارتودنسی یا ریتینر از جمله دیگر لوازم ارتودنسی محسوب می شود. از ریتینر بعد از اتمام کار ارتودنسی استفاده می شود. در واقع در طول کار ارتودنسی دندان ها حرکت داده می شوند تا در نهایت به صورت مرتب قرار بگیرند اما زمانی که کار ارتودنسی به پایان برسد؛ در برخی موارد ممکن است دندان ها به مرور به همان حالت قبلی باز گردند. برای جلوگیری از حرکت مجدد دندانها ممکن است ارتودنتیست استفاده از پلاک ارتودنسی را تجویز نماید. به عبارت دیگر پلاک ارتودنسی مانع حرکت دندان ها بعد از ارتودنسی می شود. پلاک ارتودنسی در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد که انتخاب نوع آن به تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی دارد.
فنر مارپیچی
متخصص ارتودنسی از فنر مارپیچی در ارتودنسی برای بستن یا باز کردن فاصله بین دندان ها و یا حفظ فاصله دندان ها استفاده می کند. محل قرار دادن فنر مارپیچی، روی سیم ارتودنسی و در بین براکت ها است.
ابزارهای ارتودنسی مورد استفاده توسط متخصصان
در درمان ارتودنسی، مجموعه‌ای از ابزارهای تخصصی به کار گرفته می‌شود تا مراحل مختلف از جمله نصب براکت، سیم‌کشی، استفاده از کش‌ها و بندها به‌طور دقیق و اصولی انجام شود. این ابزارها، که از تنوع بالایی برخوردارند، هرکدام کاربردهای مشخصی دارند و نقش مهمی در بهبود روند درمان ایفا می‌کنند. آگاهی از این تجهیزات نه تنها به متخصص ارتودنسی کمک می‌کند، بلکه درک بهتر عملکرد آن‌ها می‌تواند همکاری بیمار را نیز افزایش دهد.
۱- پنس جداکننده ارتودنسی
پنس جداکننده یا Separator Plier ابزاری است که برای قرار دادن الاستیک‌های جداکننده بین دندانها استفاده می‌شود. این ابزار دارای دو سر مخصوص است: یک سمت برای گرفتن و نگه داشتن جداکننده و سمت دیگر که طراحی ارگونومیک دارد، به راحتی در دست قرار می‌گیرد. عملکرد این پنس معکوس است، به این صورت که با فشردن دسته‌ها، ماژول‌های جداکننده روی دندانها قرار می‌گیرند.
۲- پروب صاف
پروب صاف یکی از ابزارهای ضروری ارتودنسی است که متخصص را در جا‌یگذاری صحیح براکت‌ها یاری می‌کند. علاوه بر این، از این وسیله برای پاک‌سازی بقایای کامپوزیت اطراف براکت و برداشتن لیگاتورهای الاستومری استفاده می‌شود. لیگاتورها، که سیم ارتودنسی را در موقعیت مناسب نگه می‌دارند، می‌توانند از جنس استیل ضدزنگ، لاستیک یا مواد الاستومری باشند.
۳- پنس ارتودنسی Howes Utility
پنس Howes Utility با طراحی خاص خود، شبیه به منقار پرندگان، برای نگه داشتن و تنظیم سیم‌های ارتودنسی و بستن لیگاتورهای فلزی به کار می‌رود. این ابزار در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود و طراحی سر آن بسته به نیاز ارتودنتیست متغیر است.
۴- کاتر لیگاتور ارتودنسی
کاتر لیگاتور برای برش سیم‌های نازک لیگاتور (با ضخامت کمتر از ۰.۰۱۵ میلی‌متر) و کش‌های ارتودنسی استفاده می‌شود. این ابزار دارای منقارهای مخروطی‌شکل است و در برخی مدل‌ها، سر برش آن قابل تعویض بوده و امکان تیز کردن مجدد دارد.
۵- کاتر Distal End
این کاتر با طراحی خاص خود، دارای دو سطح برش است که نسبت به محور اصلی زاویه قائمه دارند. از آن برای قطع کردن سیم‌های کمانی قبل و بعد از نصب در دهان استفاده می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم این ابزار، سیستم ایمنی آن است که پس از برش سیم، تکه جداشده را نگه می‌دارد تا از ورود آن به حلق یا دیگر نواحی دهان جلوگیری شود.
۶- پلایر Mathieu-Style Ligature
پلایر Mathieu-Style Ligature ابزاری دقیق برای قرار دادن لیگاتورهای الاستومری است. طراحی خاص آن امکان باز و قفل شدن سریع را فراهم می‌کند. این ابزار دارای لبه‌های دندانه‌دار است که مانع لغزش در حین کار شده و کنترل بیشتری به متخصص ارتودنسی می‌دهد.
۷- پلایر ۱۳۹
این پلایر با لبه‌های هرمی و مخروطی‌شکل خود، به متخصص ارتودنسی امکان خم‌کاری و تغییر شکل سیم‌های ارتودنسی را می‌دهد. از آنجا که جنس این ابزار از استیل ضدزنگ است، قابلیت استریل شدن کامل دارد و در ایجاد خم‌های ظریف و دقیق بسیار مؤثر است.
۸- بند پوشر
بند پوشر ابزاری با طراحی ارگونومیک است که دارای دسته‌ای بلند و سری مستطیلی‌شکل و دندانه‌دار است. این وسیله برای قرار دادن بندهای ارتودنسی روی دندان و تنظیم آن‌ها استفاده می‌شود. ساختار آن به گونه‌ای است که هیچ آسیبی به بافت‌های دهان وارد نمی‌کند و ایمنی بیمار را تضمین می‌کند.
۹- بایت استیک
بایت استیک یکی از ابزارهای کمکی در درمان ارتودنسی است که از جنس نایلون ساخته شده و در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شود. این وسیله در هنگام نصب بندهای ارتودنسی به کار می‌رود و بیمار باید آن را گاز بگیرد تا بندها به‌درستی در جای خود قرار گیرند.
۱۰- ریموور باند خلفی
متخصصان ارتودنسی از ریموور باند خلفی برای جداسازی بندهای ارتودنسی استفاده می‌کنند. طراحی این ابزار به گونه‌ای است که یک سمت آن دارای زائده‌ای نایلونی و سمت دیگر آن صاف و کمی منحنی است. قسمت نایلونی را می‌توان تعویض کرد و جنس فولاد ضدزنگ آن دوام بالایی دارد.
۱۱- بند برنیشر
بند برنیشر از نظر طراحی شباهت زیادی به بند پوشر دارد، با این تفاوت که نوک آن کمی صاف‌تر است. این ویژگی به ارتودنتیست کمک می‌کند تا بند ارتودنسی را به شکلی دقیق‌تر روی دندان بیمار تنظیم کند.
جمع‌بندی
در این مقاله، مجموعه‌ای از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در ارتودنسی را معرفی کردیم که در سایت ورنا طب به فروش میرسد. انتخاب و استفاده از تجهیزات مناسب تأثیر مستقیمی بر کیفیت درمان دارد. علاوه بر ابزارهای تخصصی، کیفیت مواد مصرفی نیز در نتیجه نهایی بسیار حائز اهمیت است. هرچه دقت در انتخاب تجهیزات و مواد ارتودنسی بیشتر باشد، روند درمان با دقت و راحتی بیشتری پیش خواهد رفت و نتایج بهتری برای بیمار به همراه خواهد داشت.
سوالات متداول
۱. ابزارهای ارتودنسی چه کاربردی دارند؟
ابزارهای ارتودنسی برای نصب، تنظیم، نگهداری و برداشتن اجزای مختلف سیستم ارتودنسی مانند براکت‌ها، سیم‌ها، لیگاتورها و بندها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها به متخصص ارتودنسی کمک می‌کنند تا درمان را با دقت و ایمنی بیشتری انجام دهد.
۲. آیا تمامی ابزارهای ارتودنسی برای همه بیماران یکسان است؟
خیر، نوع و کاربرد ابزارهای ارتودنسی بسته به طرح درمان هر بیمار متفاوت است. برخی ابزارها برای مراحل ابتدایی تنظیم و برخی دیگر برای مراحل پیشرفته‌تر درمان استفاده می‌شوند.
۳. کدام ابزارها برای قرار دادن و برداشتن لیگاتورها استفاده می‌شوند؟
برای قرار دادن و برداشتن لیگاتورها، از ابزارهایی مانند پنس ارتودنسی Howes Utility، پروب صاف و پلایر Mathieu-Style Ligature استفاده می‌شود. این ابزارها امکان دسترسی دقیق و ایمن به براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی را فراهم می‌کنند.
۴. آیا ابزارهای ارتودنسی نیاز به استریل شدن دارند؟
بله، تمامی ابزارهای ارتودنسی باید قبل و بعد از هر استفاده به‌طور کامل استریل شوند تا از انتقال عفونت و بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری شود. ابزارهایی مانند پنس ۱۳۹ به دلیل جنس استیل ضدزنگ خود، قابلیت استریلیزاسیون کامل را دارند.
۵. تفاوت بین کاتر لیگاتور و کاتر Distal End چیست؟
کاتر لیگاتور برای برش سیم‌های نازک لیگاتور و کش‌های ارتودنسی طراحی شده است، در حالی که کاتر Distal End دارای مکانیزم ایمنی برای گرفتن بخش‌های کوچک سیم بریده‌شده است تا از ورود آن به دهان و بلعیدن تصادفی جلوگیری کند.
۶. بایت استیک چه نقشی در درمان ارتودنسی دارد؟
بایت استیک ابزاری با دسته بلند و نوک دندانه‌دار است که بیمار با گاز گرفتن آن به متخصص کمک می‌کند بندهای ارتودنسی را در جای خود محکم کند.
۷. آیا ابزارهای ارتودنسی به بیمار آسیبی می‌رسانند؟
خیر، این ابزارها توسط متخصص ارتودنسی و با دقت بالا استفاده می‌شوند. طراحی ارگونومیک و استاندارد آن‌ها باعث می‌شود بیمار حین درمان کمترین احساس ناراحتی را داشته باشد.
۸. آیا کیفیت ابزارهای ارتودنسی در نتیجه درمان تأثیر دارد؟
بله، استفاده از ابزارهای باکیفیت و استریل‌شده باعث افزایش دقت درمان، کاهش درد و ناراحتی بیمار و بهبود نتایج نهایی درمان ارتودنسی می‌شود.
رپورتاژ آگهی
جدیدترین مطالب قطار وبگردی را از دست ندهید!